Basilaire migraine

Wat is basilaire migraine?
Basilaire migraine is een vorm van migraine die gekenmerkt wordt door aanvallen van problemen met praten, dubbelzien, balansproblemen, duizeligheid, problemen met horen, verminderde alertheid en/of tintelingen al dan niet in combinatie met hoofdpijn, misselijkheid, braken en overgevoeligheid voor licht of geluid.

Hoe wordt basilaire migraine ook wel genoemd?
Het woord basilair verwijst naareen bloedvat aan de achterzijde van het hoofd die de hersenstam, de kleine hersenen en het achterste deel van de hersenen voorziet van bloed. Lange tijd is gedacht dat deze vorm van migraine wordt veroorzaakt door een veranderde bloeddoorstroming van dit bloedvat, maar dat blijkt toch niet het geval te zijn. De naam basilaire migraine wordt nog wel gebruikt voor deze vorm van migraine. Soms wordt ook gesproken van vertrebrobasilaire migraine. De slagader die basilaris wordt genoemd ontstaat namelijk uit twee andere slagaderen die vertebralis worden genoemd.

Bickerstaff migraine
Soms wordt gesproken van Bickerstaff migraine omdat Bickerstaff een arts is die deze vorm van migraine voor het eerst beschreven heeft.

Hersenstammigraine
Een ander woord dat gebruikt wordt is hersenstammigraine. Dit omdat ontregeling van de hersenstam een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de symptomen die horen bij basilaire migraine. Ook wordt gesproken van migraine met hersenstamaura.

Migraine-variant
Basilaire migraine is een van de vormen van migraine. Andere vormen van migraine zijn bijvoorbeeld migraine met aura, paroxysmale vertigo, abdominale migraine en wagenziekte.
Basilaire migraine kan veel lijken op vestibulaire migraine, waarbij er sprake is van duizeligheidsklachten. Bij jongeren en volwassenen met basilaire migraine komen daarnaast ook nog andere problemen voor.

Hoe vaak komt basilaire migraine voor bij kinderen?
Het is niet goed bekend hoe vaak basilaire migraine bij kinderen of volwassenen voorkomt. Waarschijnlijk is het minder zeldzaam dan gedacht. Geschat wordt dat één op de 100 mensen ooit tijdens het leven een aanval van basilaire migraine krijgt.  

Bij wie komt basilaire migraine voor?
Basilaire migraine kan zowel kinderen als volwassenen voorkomen. Het komt vaker voor bij pubers en bij jong volwassenen, dan bij kinderen en oudere volwassenen. Meestal ontstaat basilaire migraine tussen de leeftijd van 7 en 20 jaar.
Basilaire migraine komt vaker voor in families waarbij meerdere familieleden migraine hebben.
Basilaire migraine komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens voor.

Wat is de oorzaak van het ontstaan van basilaire migraine?
Niet goed bekend
De oorzaak van het ontstaan van basilaire migraine is niet goed bekend.

Veranderde elektrische activiteit
In de hersencellen lopen elektrische stroompjes. Tijdens een migraine aanval verloopt de elektrische activiteit van de hersencellen anders dan gebruikelijk. Een grote groep hersencellen wordt tegelijkertijd overactief en is daarna een tijd uitgeput en juist onderactief. Dit wordt cortical spreading-depression genoemd. Deze afwijkingen werking van de hersenen vindt bij jongeren en volwassenen met basilaire migraine vooral in de hersenstam en in de kleine hersenen plaats. De hersenstam speelt een belangrijk rol bij het bewegen van de ogen, bij het horen, bij praten en het regelen van het bewustzijn, de kleine hersenen spelen een belangrijke rol bij het bewaren van de balans, bij praten, bij nadenken. Deze functies kunnen gestoord zijn tijdens een aanval van basilaire migraine. Er bestaan onder dokters nog wel twijfels of er bij basilaire migraine inderdaad sprake is van een veranderde hersenactiviteit in de hersenstam en in de kleine hersenen en of de klachten toch ook niet zouden kunnen komen door een veranderde werking van de grote hersenen.

Verandering in boodschapperstofjes
In de hersenen spelen boodschapperstofjes een belangrijke rol. Tijdens een migraine aanval blijkt er een verandering in de hoeveelheden van verschillende boodschapperstofjes op te treden. Vooral een verandering van het boodschapperstofje serotonine speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van de migraine klachten. Andere boodschapperstofjes die een belangrijke rol spelen zijn CGRP, substance P en neurokinine A.

Ontstekingsstofjes
Ook komen door de veranderde hersenactiviteit allerlei ontstekingstoffen vrij die ook zorgen voor een veranderde werking van delen van de hersenen en van bloedvaten in de hersenen.

Welke klachten hebben kinderen met basilaire migraine?
Variatie
Er zit variatie in de ernst en in de hoeveelheid symptomen die verschillende kinderen en volwassenen met basilaire migraine hebben.

Aura
Jongeren en volwassenen met basilaire migraine krijgen vaak last van klachten omdat de hersenstam en/of de kleine hersenen niet goed werken. Verschillende klachten kunnen hierdoor ontstaan: zoals onduidelijk praten, problemen met begrijpen, dubbelzien, problemen met zien (flitsen, vlekken), oorsuizen, problemen met horen, problemen met het bewaren van het evenwicht, verminderd alert zijn, verwardheid en/of duizeligheid. Deze klachten komen vaak opzetten en kunnen enkele minuten tot een uur aanhouden en dan weer helemaal verdwijnen.

Hoofdpijn
Nadat deze aura klachten zijn ontstaan, krijgen jongeren en volwassenen last van bonzende hoofdpijn vooral in het achterhoofd en in de nek. Jongeren en volwassenen hebben veel last van deze hoofdpijn en moeten rust nemen en gaan liggen om de hoofdpijn te verdragen. De hoofdpijn kan een uur tot drie dagen aan blijven.

Misselijkheid en braken
Vaak voelen jongeren en volwassen zich misselijk en moeten zij braken tijdens de hoofdpijnaanval. Het braken geeft vaak een tijdelijke opluchting en vermindering van misselijkheid. Na enige tijd kan de misselijkheid weer terugkeren.

Overgevoeligheid voor licht en geluid
Tijdens een aanval van basilaire migraine zijn licht en geluid vaak vervelend. Jongeren en volwassen liggen het liefst in een donkere stille kamer. Overgevoeligheid voor licht wordt fotofobie genoemd, overgevoeligheid voor geluid fonofobie.

Prodromale klachten
Vaak voelen jongeren en volwassenen aan hun lichaam dat er een migraine aanval zit aan te komen. Verschillende klachten kunnen hier op wijzen zoals een veranderde stemming, prikkelbaarheid, vermoeidheid, een misselijk gevoel, vocht vast houden, nekpijn en/of vermoeidheid. Deze klachten worden prodromale klachten genoemd.

Menstruatie
Aanvallen van basilaire migraine komen bij vrouwen vaker voor rondom de periode dat ze ongesteld moeten worden.

Reisziekte
Jongeren en volwassenen met basilaire migraine kunnen vaak slecht tegen rijden in een auto of bus. Ze krijgen dan gemakkelijk last van misselijkheid en moeten soms ook braken.

Angst
Kinderen en volwassenen met basilaire migraine zijn gevoeliger voor het krijgen van angsten. Ook komt angst voor het krijgen van een nieuwe aanval vaak voor. Angst verhoogt het stressniveau waardoor de kans op het krijgen van een nieuwe aanval groter wordt. Op deze manier kan een vicieuze cirkel ontstaan, die zorgt voor toename van aanvallen van duizeligheid die meerdere keren per dag voorkomen. De klachten die ontstaan als gevolg van deze vicieuze cirkel worden migraine anxiety related dizziness genoemd (MARD).

Hoe wordt de diagnose basilaire migraine gesteld?
Verhaal en onderzoek
De diagnose basilaire migraine wordt gesteld op grond van het verhaal van aanvallen met zoals onduidelijk praten, problemen met begrijpen, dubbelzien, problemen met zien (flitsen, vlekken), oorsuizen, problemen met horen, problemen met het bewaren van het evenwicht, verminderd alert zijn, verwardheid en/of duizeligheid in combiantie met bonzede hoofdpijn. Bij lichamelijk onderzoek worden geen afwijkingen gevonden. Er bestaat geen bloedtest of een andere test die de diagnose basilaire migraine kan bevestigen. Een familieanamnese waarbij meerdere familieleden migraine hebben kan behulpzaam zijn bij het stellen van de diagnose.
Andere aandoeningen die kunnen lijken op basilaire migraine zijn epilepsie, een hartritmestoornis, een TIA of herseninfarct of hersenbloeding in de hersenstam of de kleine hersenen of een hersentumor.

Criteria
Er zijn criteria opgesteld wanneer er gesproken mag worden van basilaire migraine door de international headache society.

MRI-hersenen
Bij twijfel of er sprake kan zijn van een andere aandoening zal vaak een MRI-scan van de hersenen gemaakt worden. Op deze MRI scan zijn bij jongeren en volwassenen met basilaire migraine geen afwijkingen te zien.

EEG
Bij een aanval met verwardheid of verminderde alertheid kan gedacht worden aan epilepsie als oorzaak van de aanval. In dat geval wordt vaak een EEG gemaakt. Op het EEG worden bij jongeren en volwassenen met basilaire migraine geen afwijkingen gezien.

Holter
Bij een aanval met verwardheid of verminderde alertheid kan gedacht worden aan hartritmestoornis als oorzaak van de aanval. Bij ongeren en volwassenen met basilaire migraine worden hierop geen afwijkingen gezien.

Hoe wordt basilaire migraine behandeld?
Rust nemen
Vaak is al het voldoende om te weten wat de oorzaak is van de aanvallen van onduidelijk praten, problemen met begrijpen, dubbelzien, problemen met zien (flitsen, vlekken), oorsuizen, problemen met horen, problemen met het bewaren van het evenwicht, verminderd alert zijn, verwardheid en/of duizeligheid in combiantie met bonzede hoofdpijn. Jongeren en volwassenen gaan vaak het liefst liggen in een rustige donker kamer tijdens de aanval totdat de aanval over is. Wanneer het lukt om even te gaan slapen, is dit een goede behandeling voor aanvallen van basilaire migraine.

Medicijnen tegen misselijkheid
Het is mogelijk om medicijnen tegen misselijkheid tijdens een aanval te gebruiken. Vaak wordt dit gedaan in de vorm van zetpillen. Het meest gebruikte medicijn is ondansetron.

Medicijnen tegen hoofdpijn
Ook nemen sommige mensen een pijnstiller in (paracetamol en ibuprofen) om de hoofdpijn die samen gaat met de basilaire migraine aanval te onderdrukken. Wanneer uw kind het lastig vindt om medicijnen in te nemen, vindt u hier tips voor innemen medicijnen.

Medicijnen om de aanval te onderdrukken
Er bestaan medicijnen die een opkomende migraine aanval kunnen onderdrukken. Deze medicijnen, triptanen genoemd, kunnen ook helpen om een aanval van basilaire migraine te onderdrukken. Er bestaan verschillende toedieningsvormen: een injectie, een neusspray of een smelttablet voor onder de tong. Per persoon zal gekeken moeten worden welke toedieningsvorm en welk medicijn het beste past. Het is wel belangrijk deze medicijnen niet te vaak te gaan gebruiken, in elke geval niet vaker dan twee keer per week. Wanneer uw kind het lastig vindt om medicijnen in te nemen, vindt u hier tips voor innemen medicijnen.

Aanpassingen levensstijl
De kans op aanvallen van basilaire migraine kan verkleind worden door te zorgen voor voldoende ontspanning op een dag en voldoende slaap. Ook is het belangrijk regelmatig, gezond en gevarieerd te eten en vanaf een lichaamsgewicht van 20 kg dagelijks minstens 1,5 liter water te drinken (daaronder een kleinere hoeveelheid afhankelijk van het lichaamsgewicht). Wanneer de aanvallen vaak uitgelokt worden door bepaald voedsel, is het beter om deze producten niet meer te gebruiken. Sommige producten kunnen eenvoudig weggelaten worden (zoals chocolade en Chinees eten).
Het is belangrijk elke dag minstens 30 minuten te bewegen en twee keer per week te sporten.
Wanneer kinderen of volwassenen veel last van stress en spanning hebben, kan begeleiding in het omgaan met deze stress en spanning helpen om minder last te hebben van vestibulaire migraine. Ook kan het beoefenen van mindfulness of yoga helpen om meer te ontspannen.

Medicijnen die migraine-aanvallen kunnen voorkomen
Jongeren of volwassenen die meer dan twee keer per maand een basailaire migraine-aanval hebben kunnen medicijnen krijgen die migraine-aanvallen kunnen voorkomen. Deze medicijnen moeten dagelijks ingenomen worden. Per persoon zal moeten worden afgewogen of het dagelijks innemen van medicijnen in combinatie met de bijwerkingen van deze medicijnen opweegt tegen het verminderen van het aantal migraine-aanvallen.
Medicijnen die gebruikt kunnen worden voor het verminderen van migraine-aanvallen zijn:verapamol, amytriptiline, topiramaat, of cinnarazine. Per kind zal gekeken moeten worden welk medicijn het beste bij het kind past.
Bij volwassenen is inmiddels ook ervaring met het medicijn candesertan, bij kinderen is hier nog beperkt ervaring mee.
Ook kan dagelijks gebruik van extra B-vitamines (vit B2 (25-400 mg/dag) en vit B6 (50 mg/dag) helpen om minder last te hebben van migraine aanvallen. Wanneer uw kind het lastig vindt om medicijnen in te nemen, vindt u hier tips voor innemen medicijnen.

Begeleiding
Een maatschappelijk werkende of psycholoog kan kind en ouders begeleiden in het hebben en omgaan met vestibulaire migraine. Ontspanningsoefeningen kunnen helpen om minder last te hebben van stress en spanning, waarmee de kans op het krijgen van een basilaire migraineaanval zal afnemen. Ook helpt behandeling van bijkomende angstklachten om zo minder last te hebben van stress en spanning.

Contact met andere ouders
Door het plaatsen van een oproep op het forum van deze site kunt u in contact komen andere kinderen en hun ouders die ook last van basilaire migraine hebben (gehad).

Wat betekent het hebben van basilaire migraine voor de toekomst?
Wisselingen in hoeveelheid aanvallen
Het aantal aanvallen wat optreedt kan sterk wisselen in de loop van de tijd. Soms komen veel aanvallen voor en in andere periodes maar weinig. Spanning, stress en slaapgebrek kunnen maken dat meer aanvallen voorkomen, maar lang niet altijd is duidelijk waarom er meer of minder aanvallen voorkomen.

Verandering migraine type
Bij veel jongeren en volwassenen verandert het migraine type wanneer zij ouder worden. Een deel van de jongeren groeit over de migraine heen en heeft op volwassen leeftijd geen last meer van migraine. Jongens hebben hier een grotere kans op dan meisjes. De symptomen van basilaire migraine nemen vaak wel af met het ouder worden en de meeste volwassenen krijgen meer last van de klassieke migraine aanvallen.

Levensverwachting
Kinderen en volwassenen met basailie migraine hebben een normale levensverwachting.

Kinderen krijgen
Het hebben van basilaire migraine is niet van invloed op de vruchtbaarheid. Zwangerschap kan een gunstig effect hebben op het voorkomen van basilaire migraine aanvallen. Voor volwassen vrouwen die medicijnen gebruiken om migraine aanvallen te voorkomen is het verstandig om voordat zij zwanger worden contact te hebben met de neuroloog voor goede adviezen wat te doen met de medicatie tijdens de zwangerschap.Kinderen van een volwassene met basilaire migraine hebben een verhoogde kans om zelf ook migraine te krijgen, dit hoeft geen basilaire migraine te zijn.

Hebben broertjes en zusjes ook een vergrote kans om ook basilaire migraine te krijgen?
Het krijgen van migraine hangt af van vele factoren. Bij migraine speelt zeker een erfelijke component mee. Broertjes of zusjes hebben daardoor een verhoogde kans om ook migraineklachten te ontwikkelen. Dit kan de "normale' migraine zijn maar ook de basilaire migraine.

Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden

Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.

Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.

Links
www.nederlandsehoofdpijnvereniging.nl
(Site van de Nederlandse hoofdpijnvereniging)

Referenties
1. Basilar-type migraine. Kaniecki RG. Curr Pain Headache Rep. 2009;13:217-20
2. Pediatric migraine variants: a review of epidemiology, diagnosis, treatment, and outcome. Lagman-Bartolome AM, Lay C. Curr Neurol Neurosci Rep. 2015;15:34
3. Migraine with brainstem aura: Why not a cortical origin? Demarquay G, Ducros A, Montavont A, Mauguiere F. Cephalalgia. 2018;38:1687-1695
4. Migraine with brainstem aura: defining the core syndrome. Yamani N, Chalmer MA, Olesen J. Brain. 2019;142:3868-3875
5. Migraine Pathophysiology. Qubty W, Patniyot I. Pediatr Neurol. 2020;107:1-6
6. Migraine: beyond pain. Karsan N, Goadsby PJ. Pract Neurol. 2021;21:475-480

Laatst bijgewerkt: 11 januari 2023 voorheen: 3 april 2022

Auteur: JH Schieving